Marokko is een prachtige vakantiebestemming, zo dichtbij, maar toch ook zo anders. Dit is Afrika, met invloeden uit Spanje en de Arabische wereld. Je vindt er historische en moderne steden, lange kustlijnen, een verbluffende sterrenhemel, een uitgestrekte woestijn, palmoases, verschillende bergketens, machtige kasbah's, toffe rooftopterrasjes en een lekkere keuken.
Colors of Morocco Marokko betekent veel kleur: blauw voor Chefchaouen, oker voor Fez, rood voor Marrakech, wit voor Essaouira, oranje voor Erg Chebbi, groen voor de palmoases en bruin voor de Kasbah's. Maar ook de bevolking maakt het land erg kleurrijk en mooi.
Ik wilde graag een roadtrip samenstellen met zoveel mogelijk kleur en afwisseling. Chefchaouen en Essaouira stonden als lang op mijn bucketlist, dus heb ik nog even gepuzzeld om een route samen te stellen die haalbaar is in 2 weken. We kozen voor een route dwars door de Hoge Atlas. De woestijn hebben we spijtig genoeg moeten skippen wegens te weinig tijd. We kozen voor onze overnachtingen Chefchaouen, Fez, Tinghir, Aït Ben hadou en Essaouira.
Zeker overnachten in een Riad Een overnachting in een Riad behoort tot de charme van Marokko. Een Riad is een traditioneel Marokkaans huis of zelfs paleis met een mooie binnentuin. Deze behoorden vroeger toe aan de rijkere bevolking; nu zijn het vaak kleine B&B's. De huizen hebben torenhoge plafonds en zijn versierd met boogjes en prachtige tegels en houtwerk. Het is een sprookje! En het leuke is dat je vaak het straatlawaai niet meer hoort eens je binnen bent.
Chefchaouen, the blue city
Cool Blue Op ongeveer 550 meter hoogte in het Riffgebergte ligt Chefchaouen, het meest fotogenieke plekje in Marokko. De huizen worden regelmatig opnieuw geschilderd in die felle indigo kleur. Over het waarom bestaan vele theorieën; geen idee welke de juiste is... Vanaf het hoofdplein lopen de straatjes van de medina omhoog met trappen. Trapjes op, trapjes weer af... tegen het eind van de dag voelden mijn benen aan als rubber, maar het is zeker de moeite waard. Muren en trappen zijn versierd met bloempotten, strohoedjes of verse sinaasappels, katjes liggen overal te slapen en je rolt van het ene leuke winkeltje in het andere. Voor nog geen euro kan je een vers appelsien- of granaatappelsapje drinken aan een van de gezellige barretjes.
Wat is er zo fijn aan Chefchaouen?
Het is leuk om door de straatjes te dwalen op zoek naar plekje voor een foto. Sommige straatjes zijn zo populair dat je moet betalen om een foto te nemen, maar er zijn zoveel andere mooie plekjes waar je niets moet betalen.
Het Kasbah museum bezoeken voor de prachtige tuin. Deze Kasbah uit de 15de eeuw doet nu nog enkel dienst als museum.
Terrasjes doen op het hoofdplein, Plaza Uta el Hammam
Net buiten de medina kan je een bezoekje brengen bij de watervallen Ras el Ma. Niet dat de watervallen zelf zo spectaculair zijn, maar het is vooral een plek om wat te chillen met de voetjes in het water. Heerlijk koel!
Voorbij Ras el Ma kan je omhoog gaan naar de Spaanse moskee, een wandeling van 20 minuutjes. Van hieruit heb je een prachtig uitzicht op de stad.
Iets gaan eten of drinken bij een van de rooftop terrasjes.
Wat ik persoonlijk zo fijn vind aan Chefchaouen is de gezelligheid. Het kan druk zijn, maar de sfeer blijft gemoedelijk. En de medina is volledig verkeersvrij!
Watervallen van Akchour Vanuit Chefchaouen ben je in 40 minuten in Akchour met de auto. Je rijdt door het ongerepte Talassemtane National Park en hier en daar passeer je cannabis plantages. Blijkbaar is Marokko sinds 2024 de grootste producent van cannabis. De vraag is dan wel of het inderdaad enkel gebruikt wordt voor medische doeleinden...
De dam in Akchour is het vertrekpunt van een aantal mooie hikes. Wij hebben gekozen voor de korte wandeling (45 minuutjes) naar God's Bridge. Je kan de uppertrail kiezen, maar dan loop je wel een heel stuk in de volle zon en daar was het wat warm voor. Wij hebben de trail langs de rivier gelopen. Alhoewel, een trail kan je het niet noemen, je stapt over gladde rotsblokken en af en toe moet je even door het water. Zalig om even af te koelen en wat water in je gezicht te plensen, maar wel opletten dat je niet uitglijdt. Tussendoor kan je ook een duik nemen in het ijskoude water. Langs de rivier staan hier en daar wat tafeltjes en stoeltjes waar je iets kan gaan drinken of een heerlijk tajine kan eten.
Tip: doe schoenen aan die niet schuiven en die tegen het water kunnen.
Fez, een koningsstad gebaad in okergeel
Fez is ook een van de 4 koningssteden. Marrakech kan dan wel spectaculairder zijn en mooier van kleur, maar Fez is veel aangenamer en rustiger. Je kan hier cultuur opsnuiven, souvenirs shoppen, chillen op een terras en lekker gaan eten. Fez heeft echt wel vele leuke restaurantjes. De bezienswaardigheden liggen allemaal op wandelafstand en de medina is volledig verkeersvrij.
De stad is verdeeld in 2 delen: Fez El-Bali of de oude ommuurde stad (medina) en Fez El-Jdid, een gedeelte van de nieuwe stad.
Hoe verdwaal je niet in de medina? De eerste dag in Fez kregen we een mapje van de stad van de eigenaar van onze Riad. De route werd heel goed uitgelegd en ik zie mezelf nog ja knikken, alles was duidelijk. Vol verwachting om de stad te ontdekken en iets lekkers te eten vertrokken we. Nog geen 10 minuten later was het al zover; we waren verdwaald in de medina! Na een uurtje rondjes lopen zijn we er uit geraakt. No worries, de mensen willen je graag op weg helpen, maar dan wel tegen betaling. Dus ofwel zeg je duidelijk neen en zoek je de weg zelf of je laat je gidsen, maar spreek dan wel op voorhand een correct bedrag af, zodat er achteraf geen discussie is. Eens je in de winkelstraatjes terechtkomt weet je dat je goed zit.
Dag 2 hadden we het door:
Wandel altijd de medina binnen langs de Bab Boujloud. Deze is de prachtige blauwe hoofdpoort die overal staat aangeduid.
Vanaf de Bab Boujloud kan je de 2 hoofdstraten van de soek in lopen: Talaa Kbira en Talaa Sghira. Deze doorkruisen de medina.
De meeste winkeltjes, restaurants en bezienswaardigheden liggen in de buurt van deze hoofdstraten.
Als je naar beneden wandelt ga je dieper de medina in; als je bergop gaat loop je de medina uit.
De verschillende poorten van de stad of "Bab" zijn de makkelijkste herkenningspunten als je niet meer weet waar je bent.
Moroccan style
Eerst en vooral is de architectuur in Fez prachtig. De moorse bouwstijl herken je aan de bogen, mozaïeken in felle kleurtjes en geometrische figuren. De hoofdpoort of Bab Boujloud is daar een mooi voorbeeld van.
Zellige? Daar had ik precies nog nooit van gehoord. Deze tegel wordt in Marokko gemaakt. Ze worden gemaakt met ongeraffineerde klei uit de Atlas en water, nadien worden ze geglazuurd. Vaak zijn ze beschilderd met Arabesque patronen.
En dan heb je nog het prachtige handgeschilderde aardewerk. Borden, kopjes, kommetjes,...
De prachtige Koranscholen en de oudste islamitische universiteit Als je in Fez bent moet je zeker een bezoekje brengen aan Bou Inania en Al Attarine. In deze scholen werd vroeger les gegeven over de islam en tevens fungeerden deze ook als moskee. Het is een mooi staaltje van de Merindische architectuur, een combinatie tussen strak, sober en Moorse stijl. De bogen zijn zo gedetailleerd afgewerkt en de muren bestaan uit magnifieke mozaiëken. Ik had gelezen dat de Al Karaouine universiteit en de moskee niet bezocht kunnen worden door niet moslims, maar misschien kan je wel een glimp opvangen als de deuren open staan...
Een bezoek aan een van de leerlooierijen In Fez zijn er verschillende leerlooierijen. Je kan deze bezoeken, maar niet zoals in Marrakech met een volledige rondleiding. Hier hebben de leerlooierijen allen een terras vanwaar je een uitzicht hebt op de werkzaamheden en ook op de stad. Deze looierijen staan aangeduid met een terrasnummer. Wij hebben de Choura Tannery bezocht (terras nummer 10) omdat ik had gelezen dat je vandaar het beste uitzicht hebt. Je krijgt een bos munt onder je neus geduwd voor de stank en ik moet zeggen, het helpt zeker om niet te kokhalzen. Je moet weten dat het proces om leder te vervaardigen uit dierenhuid niet zo aangenaam is. De dierenhuiden worden gebaad in een mengsel van duivenmest en urine om ze zachter te maken. Nadien worden ze ondergedompeld in natuurlijke kleurstoffen voor ze gedroogd worden. Alles gebeurt met de hand en de omstandigheden waarin de mensen moeten werken zijn echter wansmakelijk en ongezond. Nadien heb je de mogelijkheid om nog lederwaren in de winkel te kopen. En ik vraag me alleen af hoeveel procent van de omzet van de verkochte artikelen naar de arbeiders gaat. Ik hoop voldoende, maar daar kan ik geen uitspraken over doen. Misschien wel iets om even over na te denken...
Fez El-Jdid Buiten de muren van de medina kom je terecht in het nieuwere deel van de stad. Ook hier zijn wat leuke plekken te bezoeken.
De Sbil tuinen zijn een verademing na de drukte in de stad. Ik had al wel foto's gezien van het weerspiegelende water in het park, maar dat water was opgedroogd tijdens ons bezoek. Zo spijtig...
Het Koninklijk Paleis kan je niet bezoeken, maar je kan wel buiten foto's nemen van de prachtige poorten en het imposante plein.
De Joodse wijk (Mella) en de Synagoge liggen nabij het Koninklijk Paleis en zijn zeker een bezoekje waard. Vooral de typische huizen met houten balkonnetjes zijn wel mooi.
Todra & Dades kloof
Richting Atlasgebergte met de huurauto We haalden onze huurauto op in Fez en repten ons om zo snel mogelijk uit de stad te geraken. We hadden een rit van 7 uur voor de boeg richting Tinghir. Een prachtige route door de Midden Atlas!
We vertrokken via de N8 naar Ifrane. Ifrane ligt op 1650 meter hoogte midden in het grootste cederbos ter wereld. In de winter is het een ski oord. Je bent hier precies in Zwitserland.
We reden door richting Middelt via de N13. Onderweg kom je verlaten, stoffige dorpjes tegen en zie je overal spelende kinderen op straat.
Net voor Errachidia kom je voorbij de Ziz vallei, een mooie oase van palmbomen aan de rand van de Sahara.
Voorbij Errachidia ga je rechts de N10 op naar Tinghir. Het landschap verandert stilaan van bergen naar weidse vlakten met glooiende gouden lage heuvels. Hier verlaat je de Midden Atlas...
Tinghir Tinghir, aan de zuidelijke uitlopers van het Atlasgebergte, werd onze uitvalsbasis. Dit kleine stadje ligt tussen de bruinrode bergen en groene palmoases. Vanuit ons hotel hadden wij een verbluffend uitzicht op de omgeving. Hier kan je echt wel spreken van het wauw effect!
Op een kwartiertje rijden van Tinghir ligt de Todra kloof; dit is een van de mooiste natuurfenomenen in Marokko. Hoge rotswanden omsluiten de Todgha rivier. Deze rivier heeft de kloof door de loop der jaren uitgesleten, maar intussen is deze uitgedoofd tot een klein beekje. Als je van Tinghir komt kan je, net nadat je de kloof gepasseerd bent, de auto parkeren. Er zijn wel wat mooie hikes die je hier kan doen, maar het was die dag zo warm dat we gekozen hebben om gewoon even door de kloof te slenteren en te genieten van de prachtige kleuren. Die hike hebben we dan maar geskipt.
We reden verder naar de Dades kloof, die ik persoonlijk nog leuker vind. Vooral de route is indrukwekend. Als je vanuit Tinghir vertrekt kom je eerst langs het dorp Boumalne de Dades. Daar moet je rechts afslaan en daarna begint de weg te slingeren door het berglandschap. Tussen de rode rotsen en de oases van groene dadelpalmen duiken plots afgelegen kasbah's op. In Tamellalt kan je even stoppen voor een view op de "Monkey Fingers", een zeer speciale, gekartelde rotsformatie. Ik kan niet zeggen of ik daar nu apenvingers in herken, misschien met veel verbeelding... Wat verder slingert de baan weer naar beneden met gigantische haarspeldbochten. Op de route zijn er ook een paar restaurantjes met eenvoudige terrasjes waar je een muntthee kan drinken of een tajine kan eten met zicht op de kloof.
Aït Ben Hadou
Net voorbij Ouarzazate tegen een heuvel ligt Aït Ben Hadou, een oude ksrar (middeleeuwe vestingsstad). Deze stad bestaat uit lemen huizen binnen een hoge muur. Aït Ben Hadou is zo origineel dat het ook als filmdecor gebruikt wordt. Films zoals Lawrence of Arabia, The Gladiator, The jewel of the Nile zijn deels hier opgenomen. De rivier deelt de stad in 2; links van de rivier liggen alle hotels en restaurants en rechts loop je naar de ksar. Via het straatje met de winkeltjes kan je helemaal naar boven lopen naar de oude graanschuur voor een prachtig uitzicht op de bergen. Bij het theehuis Khaleesi kan je terecht voor een verse muntthee. Het stadje is zeer charmant, maar ook zeer stoffig. Alhoewel er spijtig genoeg in 2023 een aardbeving is geweest valt het nog vrij goed mee, maar hier en daar zie je nog wel de schade.
De oase van Fint Deze oase was een enorme verassing! Dit was niet echt voorzien in onze planning, maar we hadden nog wat tijd over en het was maar 40 minuutjes rijden vanuit Aït Ben Hadou. De weg er naartoe is rustig en de enige levende zielen die je onderweg tegen komt zijn geitjes. Na een tijdje arriveer je aan een kleine parking waar je je auto kan zetten. Mensen komen dadelijk naar je toe om je te gidsen of om een muntthee te komen drinken. Maar je kan natuurlijk ook zonder gezelschap een wandeling maken in de vallei. Deze oase is nog niet zo toeristisch, maar wel zeer mooi.
Ounilla Vallei De dag nadien vertrokken we naar Essaouira, met een aantal kleine stops onderweg. Als je van Aït Ben Hadou richting Marrakech rijdt steek je de Hoge Atlas over van zuid naar noord. Dit is een van de mooiste routes die we gedaan hebben in Marokko. Het eerste gedeelte rijd je door de Ounilla vallei in de Hoge Atlas, een vrij desolaat landschap met een schakering aan kleuren van rood naar bruin. Adembenemend! We reden tussen het gebergte door en hoopten maar dat er geen stukken rots naar beneden tuimelen. Na een uur rijden kom je aan de hoogste bergpas van Noord Afrika: Tizi-n-Tichka. Hier kan je even stoppen en genieten van de koele lucht buiten. Als je door rijdt richting Marrakech kan je nog even genieten van de prachtige landschappen.
Het wit van Essaouira
Toen ik foto's zag van Essaouira wist ik meteen: daar wil ik naartoe! Essaouira heeft de mooiste medina van de kuststeden in Marokko. De huizen zijn wit met felblauwe details. De stad is vooral gekend onder kunstenaars en surfers en er heerst een fijne laid back vibe. Het is een plekje waar je wat langer wil blijven dan gepland.
Argan olie Voorbij Marrakech zijn de landschappen minder indrukwekkend en plat. Hoe dichter bij Essaouira hoe meer Argan plantages je tegenkomt. Overal langs de weg zie je Argan coöperaties, waar je producten kan kopen gemaakt uit Argan olie. De Argan boom is het visitekaartje van Essaouira en groeit enkel nog in het zuidwesten van Marokko. Tijdens onze rit heb ik mijn ogen goed gesperd, maar de alom gegeerde foto's van de geitjes in de bomen heb ik niet kunnen maken. Geen geitjes te zien...
Place Moulay Hassan Dit grote plein is de verbinding tussen de vissershaven en de medina. Er zijn een paar terrasjes vanwaar je een mooi zicht hebt op de zee. In de avonduren is het er vrij druk. Anderzijds kan je van hier ook mooie foto's nemen van de stad.
Kuieren in de medina...
Ook in Essaouira is de medina het hart van de stad. Het is leuk om er wat rond te slenteren op zoek naar fotogenieke straatjes, street art, gezellige pleintjes en toffe cafeetjes. Deze medina is veel overzichtelijker dan die van Marrakech of Fez en hier zal je niet snel verdwalen. Essaouira is gekend voor kunst, her en der zijn er mooie kunstgalerietjes die je kan bezoeken.
Een wandeling op de stadwallen met de wind in je haren mag ook niet ontbreken!
De Joodse wijk is wat meer vergane glorie en er lopen ook minder toeristen rond, maar het is wel leuk om een kijkje te nemen.
De Soek Jdid of de bazaar is een fijne beleving van het alledaagse leven in de stad.
En zoals vaak vind ik de rooftop terrasjes subliem.
Shop till you drop! Er zijn leuke winkeltjes in overvloed. Tapijten, kussentjes, kopjes en bordjes, kledij in boho style, kruiden, producten met Argan olie... Hier kan je helemaal uit de bol gaan!
De vissershaven Vlakbij de Place Moulay Hassan zie je de kleine, fotogenieke, blauwe bootjes al liggen. Ga je nog wat verder de haven rond dan zie je de grote vissersboten liggen. En hier valt in de ochtend heel wat te beleven. Vissers meren aan, verse vis wordt met man en macht aan wal gebracht. Het gaat er vrij lawaaierig aan toe en iedereen staat er naar te kijken. Intussen worden de kraampjes opgezet en kan je verse vis kopen. Recht uit de zee...
Het strand Essaouira is een surfersparadijs, dat betekent veel wind! Het is een prachtig strand om wandelingen te doen.
Dichter bij het centrum staan er ligbedjes op het strand die je kan huren en daar viel de wind eigenlijk zeer goed mee.
Aan het einde van de dijk zijn er een paar strandbars waar je heerlijk kan chillen.
Als je verder weg stapt van het centrum wordt het strand breder en ongerepter. Maar daar waait de wind dan ook weer wat harder. Hier kan je op het strand ook een ritje maken op een dromedaris, maar daar doe ik niet aan mee. We hebben ze over hun snuitje geaaid, een foto genomen en hebben ze verder laten rusten in het heerlijke zonnetje. Ik denk dat ze dat geapprecieerd hebben.
Na 2 weken rondreizen in een zeer mooi land viel het afscheid ons weer zwaar... Afstanden zijn groot, maar de landschappen zijn zo mooi en gevarieerd dat het de moeite loont om een roadtrip te doen.
De Marokkaanse keuken Ik houd wel van de Marokkaanse keuken en dan vooral van de tajines met een zoete toets, maar ook van de gevarieerde Marokkaanse slaatjes met heel veel koriander. Als je houdt van hippe restaurantjes moet je in Fez of Essaouira zijn.
Chefchaouen
Morisco is een van de betere restaurants had ik gelezen en ik vind het zeker wel een aanrader.
Fez
Foundouk bazaar: hier kan
Essaouira
Caravane Café is wel een buitenbeetje; een kunstgalerie omgetoverd tot een restaurant of is het omgekeerd?
Strandbar Ocean Vagabond vind ik fijn om te chillen in het zonnetje.